You, the Living

You, the Living bestaat uit 57 beelden die zijn uitgesmeerd over een speelfilmlengte en met enorme aandacht voor detail zijn samengesteld. Voor menigeen lijkt dit onconventioneel, maar het is juist de signatuur van Zweed Roy Andersson. In een monumentaal pand in Stockholm heeft hij de afgelopen jaren gewerkt aan zijn nieuwe reeks vignetten die, net als de voorganger Songs from the Second Floor (2000), alles zegt over ‘het menselijk tekort’ - maar daarbij de humor niet schuwt.

De ellende is zó groot, dat een corpulente vrouw in het park spontaan in een musicalnummer uitbarst en een tapijtverkoper begint te huilen omdat zijn vrouw hem nogal knullig heeft uitgescholden. Ook zij stort hierdoor tijdens het lesgeven jammerlijk in. Het klinkt allemaal niet echt logisch, maar in het universum van You, the Living is alles gitzwart en gortdroog. Niks wekt daarom nog de verbazing. De figuranten zitten niet alleen gevangen in een beklemmende omgeving, maar ook in het kader van de Songs from the Second Floor en zijn nieuwste geesteskind zijn in ruime mate aanwezig, maar één belangrijk onderscheid is de lichte bries van optimisme die door You, the Living waait. Voorheen leek de Apocalyps te naderen en was de mens tot wel erg wrede daden in staat (zo liet Andersson zeven jaar geleden nog zijn personages een meisje van een klif gooien in de ijle hoop een oneindige file te verhelpen). Ditmaal is al het tragikomische euvel gewoon een bijkomstigheid van het bestaan. Anderssons nieuwe film is dus op een ander fundament gebouwd, niet langer is wreedheid de verbindende factor tussen alle losstaande scènes, maar juist humor.
camera. Andersson doet hiermee de sfeer van zijn vorige film volledig herleven. De overeenkomsten tussen

De wonderlijke taferelen raken soms het magisch-realistische en altijd de juiste snaar: temidden het verdriet en incompetentie van de personages blijft de relativering voelbaar. Een kapper die een gehaaste zakenman net de verkeerde coupe geeft vreest nu niet voor represailles, iets wat hij in het vorige universum van Andersson wel had moeten doen. Het ongeluk is echter nog steeds de rode lijn en dat is maar goed ook. Niemand zit te wachten op opbeurende films uit Zweden. Dat wil niet zeggen dat You, the Living alsnog een deprimerende film is of zo bekeken moet worden. Roy Andersson laat zien dat zelfs het meest wrange moment door humor vergezeld wordt.

Alle technische finesse ten spijt had er meer van de slotakte gemaakt kunnen worden. Ook hier is het onvermijdelijk de vergelijking met het spirituele broertje te trekken: wat die film onvergelijkbaar veel beter deed was het aanhouden van een consistente toon. In het onvergetelijke eindshot stond de uitgezakte verkoper Kalle in een grijs landschap en werd hij letterlijk door spoken vergezeld. Het was Edvard Munch op het witte doek. Aan het einde van You, the Living zweven wat vliegtuigen rond en kijkt iedereen naar de hemel. Het is jammer dat Andersson hier zo duidelijk wil laten zien dat alles echt wel goed komt. Na anderhalf uur zo hard te hebben gelachen om andermans leed - en daarmee ook om onszelf, was die boodschap allang duidelijk.

Bron: Film Totaal