Vangelis (1943)

Vangelis, pseudoniem van Evanghelos Odysseas Papathanasiou (Volos, 1943) is een Grieks muzikant en multi-instrumentalist die veelal gebruikmaakt van synthesizer, piano, keyboards en andere elektronische instrumenten. Hij is vooral bekend van de filmmuziek Chariots of Fire uit 1981 (waarvoor hij een Oscar won), voor de muziek van de film Blade Runner, de nummer 1-hit Conquest of Paradise uit de film 1492: Conquest of Paradise en het thema voor het WK voetbal 2002.

Vangelis is geboren bij Volos in Griekenland. Als vierjarig kind gaf hij zijn eerste concert voor ongeveer 2000 luisteraars. Hij is grotendeels een autodidact: hij heeft bijvoorbeeld nooit muziekles gehad en is nauwelijks in staat bladmuziek te lezen of te schrijven.

Midden jaren 60 formeerde hij de groep Forminx die in Griekenland heel populair was. Vangelis richtte de progressieve rockgroep Papathanassiou Set op, later Aphrodite's Child genaamd, met onder meer Demis Roussos. In Europa scoorde de groep vele hits onder andere Rain and Tears. In 1972 ging Aphrodite's Child uit elkaar, nog voor de verschijning van hun laatste lp, "666".

Tijdens de Aphrodite's Childperiode begon Vangelis in 1970 aan een solocarrière. In dat jaar maakte hij de filmmuziek voor Franse films. Zijn eerste echte soloalbum, Earth, kwam in 1973 uit. In 1974 werd Vangelis gevraagd om Rick Wakeman te vervangen bij de groep Yes. Na enkele weken oefenen, bleken de muzikale ideeën te ver uit elkaar te liggen om tot samenwerking te komen en werd Wakeman vervangen door de Zwitserse toetsenist Patrick Moraz. Wel heeft Vangelis later regelmatig samengewerkt met de zanger van Yes, Jon Anderson (samen maakten ze diverse albums onder de naam Jon & Vangelis). In 1974 vertrok Vangelis naar Londen. Hij tekende een contract bij RCA Records en begon zijn eigen studio, Nemo Studio genaamd. Albums uit deze periode waren Heaven and Hell, Beauborg, Spiral en Albedo 0.39.

Eind jaren 70 stapte Vangelis over van het RCA-label naar Polydor (nu Universal Music). In 1982 kreeg hij de Oscar voor de beste filmmuziek voor zijn werk voor Chariots of Fire. Het themanummer van deze film kwam na een jaar in de Amerikaanse Billboardhitlijst te hebben gestaan op nummer 1.

In 1983 werd hij genomineerd voor een Golden Globe in de categorie Best Original Score - Motion Picture voor de muziek van de film Blade Runner.

In 1995 scoorde Vangelis in Europa een grote hit met Conquest of Paradise. Het lied, dat al uit 1992 stamde, beleefde een plotselinge hype en verkocht alleen in Nederland al 100.000 exemplaren. Het is één van zijn grootste hits.

Vangelis heeft zich in deze periode voornamelijk toegelegd op het componeren van filmmuziek. Zijn muziek voor Blade Runner van Ridley Scott, Missing van Costa-Gavras, Bitter Moon van Roman Polanski en films voor de Franse documentairemaker Frédéric Rossif zijn hiervan voorbeelden. Soloprojecten in deze periode waren de albums Invisible Connections, Mask, The City en Direct. In 2004 heeft hij de muziek geschreven voor Alexander van Oliver Stone, deze muziek is in dat jaar ook op cd verschenen. Zijn laatste projecten zijn de compositie en uitvoering van: de muziek in de film El Greco (overigens niet te verwarren met zijn gelijknamige studioalbum uit 1998). En een medewerking aan de soundtrack voor de Poolse documentaire over Paus Johannes-Paulus II, Świadectwo.