Nino Rota (1911-1979)

Nino Rota was een Italiaans componist, voornamelijk bekend van de filmmuziek voor de The Godfather-trilogie en de films van Federico Fellini.

Biografie
Rota werd geboren in een muzikale familie. Zijn eerste oratorium, L'infanzia di San Giovanni Battista, componeerde hij op zijn elfde en werd in het begin van de jaren twintig opgevoerd. Hij werd eerst onderwezen door Ildebrando Pizzetti aan het conservatorium van Milaan, en verhuisde later naar Rome waar hij lessen volgde aan het Accademia Nazionale di Santa Cecilia. Tussen 1930 en 1932 woonde Rota in de Verenigde Staten, waar hij studeerde aan het Curtis Institute te Philadelphia. Hier volgde hij lessen in orkestratie bij Fritz Reiner en compositie bij Rosario Scalero.

In de jaren veertig was hij voornamelijk actief als filmcomponist. Hij componeerde de filmmuziek voor Italiaanse filmregisseurs, waaronder Luchino Visconti, Franco Zeffirelli en Mario Monicelli. Het vruchtbaarst was zijn samenwerking met Federico Fellini. Hij was verantwoordelijk voor de muziek van alle films die Fellini maakte tussen 1952 en 1978. Hij was ook de componist van de eerste twee The Godfather-films. Hij werd voor beide films genomineerd voor de Academy Award voor beste originele muziek, maar zijn eerste nominatie werd teruggetrokken toen bleek dat hij de muziek gedeeltelijk van een vorige film had gebruikt. Voor The Godfather II won hij samen met Carmine Coppola de Oscar. De laatste dertig jaar van zijn leven was hij tevens directeur van het conservatorium van Bari. Nino Rota stierf in 1979 op 67-jarige leeftijd. Zijn muziek werd postuum nog voor verscheidene films gebruikt.

Werken
Hij componeerde zowel werken voor orkest (onder andere vier symfonieën en verscheidene concerto's) als opera's (acht opera's, waaronder andere Torquemada (1943) en Aladino e la lampada magica (1968)), vijf balletten, liederen en kamermuziek, maar werd hoofdzakelijk bekend door zijn filmmuziek van onder andere Le Notti Bianche (1957), War and Peace (1956), Rocco e i Suoi Fratelli (1960), Il Gattopardo (1963), Romeo and Juliet (1968), The Godfather (1972) en alle films van Federico Fellini (o.a. La Dolce Vita (1960),Otto e Mezzo (1963) en Amarcord (1973)). Hij componeerde eveneens voor het theater.

Van al zijn andere werken hebben er slechts twee repertoire gehouden: Het ballet La strada (1966), een aanpassing van de muziek van Fellini's beroemde film uit 1954, en de opera Il Cappello di Paglia di Firenze (De Florentijnse Strohoed), een muzikale farce in vier bedrijven, die zijn première beleefde op 21 april 1955 in Palermo. Il Cappello di Paglia di Firenze werd over de hele wereld opgevoerd, dankzij de productie van Giorgio Strehler voor het Piccola Scala te Milaan. Het componeren had Rota zo'n vijftien jaar gekost. Het werk is gebaseerd op Un Chapeau de Paille d’Italie, een vaudeville van Eugène Labiche en Marc Michel uit 1851. Rota schreef het libretto samen met zijn moeder Ernesta Rota. Hij was klaar met het schrijven van het stuk in 1945, maar voltooide de orkestratie pas tien later jaar toen hij gegarandeerd zeker was dat het opgevoerd zou worden in het Teatro Massimo te Palermo. Een van de beste uitvoeringen is die met Magda Olivero, de diva van het verisme, een opname uit 1976, gemaakt in de Petit Salle te Brussel.